“Hitte is een sluipmoordenaar!”, waarschuwde voormalig minister van I en W Cora van Nieuwenhuizen al eens op het Congres Hittestress van 2018. Als gevolg van klimaatverandering krijgen we steeds meer zomerse en tropische dagen (bron: KNMI). De laatste jaren is het Nationaal Hitteplan vaker geactiveerd dan gewenst. Dat was nog nooit eerder nodig geweest. Tijdens de hitteperiode in zowel 2019 als 2020 overleden er in een week 400 mensen meer dan tijdens een week met reguliere temperaturen. De temperaturen in die jaren kwamen zelfs boven de 40 graden. “Een klap in het gezicht”, volgens Madeleen Helmer, projectleider hitteadaptatie van Klimaatverbond Nederland, “terwijl hittestress met simpele maatregelen voorkomen kan worden”.
Koelvest als oplossing
Zo’n maatregel is het dragen van een koelvest. Een (zelfgemaakt) koelvest is een eenvoudige en effectieve oplossing om het lichaam te koelen tijdens extreme hitte. Niet alleen voor kwetsbare mensen, ook voor buitenwerkers of mensen die in de zorg met beschermende kleding moeten werken, is het koelvest een belangrijk hulpmiddel tegen hittestress. Met het koelvest kun je de ventilator of airco minder vaak aan te zetten. Dat scheelt energie en is daarmee beter voor het klimaat. Ook kan het vest een uitkomst zijn voor mensen die werken in ruimtes met een centraal klimaatsysteem. Door het dragen van een koelvest kun je immers uw eigen temperatuur reguleren.
Voor Klimaatverbond Nederland heeft modeontwerper Carolien Evers al eens een koelvest ontworpen, die relatief makkelijk zelf te maken is. Het patroon van dit koelvest vind je via deze link.
Topsport als inspiratiebron
Hein Daanen, hoogleraar thermofysiologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam is supporter van het door Evers bedachte koelvest: “Leuk dat de koelvesten die voor de topsporters van NOC/NSF zijn ontwikkeld nu de inspiratiebron zijn voor dit mooi en makkelijk te maken koelvest. Voor iedereen geldt dat koelen van het lichaam helpt om minder warm te worden in de hitte. Het vest is eenvoudig om te maken en de koelzakjes van dit ontwerp zijn handig te vervangen zodat je ook langere tijd koel kunt blijven.”
Effect van kleding
Niet alleen koelvesten helpt je om beter om te kunnen gaan met hitte. Ook met de rest van de kleding die je draagt kun je hittestress te lijf gaan. Zo is wijde kleding met voldoende ventilatiemogelijkheden is meer verkoelend is dan strakke kleding zonder ventilatie. Uit studies bij bedoeïenen met wijde kleding blijkt dat de huidtemperatuur hetzelfde is bij donker als bij licht gekleurde kleding. Dit terwijl er een groot verschil was tussen de temperaturen van het oppervlakte van de kleding. Voor strakke kleding geldt over het algemeen dat licht gekleurde kleding minder warm is dan donkere kleding. Bij een onderzoek bij werknemers verminderde licht gekleurde kleding de huidtemperatuur met 12-13% in vergelijking met donker gekleurde kleding. De reflecterende eigenschappen van de kleurstof bepalen hoeveel minder warm het is. Lees meer hierover in het eindrapport ‘Hitte, praktische advies’ van GGD Midden. Madeleen Helmer van Klimaatverbond Nederland werkte mee aan dit rapport.
